Morza i oceany

Ocean Atlantycki

Ocean Atlantycki to drugi co do wielkości ocean na świecie. Swoją nazwę zaczerpnął z mitologii greckiej i tłumaczy się ją jako „Morze Atlasa”.

Atlantyk zajmuje około 1/5 powierzchni całej Ziemi. Znajduje się on pomiędzy Europą, Afryką a Ameryką Północną i Południową oraz Antarktydą. Ocean Atlantycki łączy się z Oceanem Spokojnym, Oceanem Arktycznym i cieśniną Drake`a.

Powierzchnia Atlantyku wynosi ok. 106 450 000 km², co stanowi 30% wszechoceanu. Jego objętość to 354 700 000 km³ (z morzami) oraz 323 600 000 km³ (bez mórz). Średnia głębokość Oceanu Atlantyckiego równa jest 3600 m, zaś linia brzegowa rozciąga się na 111 855 km. Najniżej położonym punktem jest Rów Puerto Rico (9220 m.).

Atlantyk powstał w wyniku największego jak dotychczas pęknięcia skorupy ziemskiej. Było to przyczyną rozpadu superkontynentu Pangei (ok. 180 mln lat temu). W ten sposób narodziła się środkowa część Oceanu Atlantyckiego. Później zaś (ok. 135 mln lat temu) pękły dwa inne wielkie kontynenty: Gondwana i Laurazja. To zjawisko dało początek dzisiejszemu układowi lądów, a także położonemu między nimi Atlantykowi.

Ocean Atlantycki nadal się poszerza. Dzieje się tak za sprawą rozsuwania się płyt kontynentalnych: południowoamerykańskiej, północnoamerykańskiej oraz karaibskiej od afrykańskiej i euroazjatyckiej. Z centralnej części Atlantyku (Grzbiet Śródatlantycki) wydostaje się magma, która potem zastyga. W ten sposób powstaje nowa skorupa ziemska typu oceanicznego.

Dno Oceanu Atlantyckiego pokrywają liczne wzniesienia Grzbietu Śródatlantyckiego, zajmujące ok. 1/3 powierzchni dna oceanu. Głebia Romanche (7 758 m) rozdziela ten grzbiet na Południowoatlantycki oraz Północnoatlantycki . Na wschód od tych grzbietów znajdują się baseny oceaniczne: Gwinejski, Afrykańsko-Antarktyczny, Angolski, Kanaryski, Islandzki, Hiszpański, Przylądkowy, Zachodnioeuropejski, Zielonego Przylądka i Sierra Leone. Na zachód od nich występują baseny: Argentyński, Brazylijski, Gujański, Północnoamerykański i Labradorski.

Ocean Atlantycki – pogoda i temperatury

Atlantyk umiejscowiony jest we wszystkich strefach klimatycznych. Jego północne części często nawiedzają sztormy, zaś u wybrzeży Ameryki Środkowej występują silne huragany.

Temperatura wody Atlantyku w lecie dochodzi do +26 °C (wybrzeże Afryki) do -1 °C (przy biegunach). Zimą waha się ona od +27 °C (okolice równika) do -1 °C (okolice biegunów). Średnia temperatura wód powierzchniowych Oceanu Atlantyckiego wynosi 16,9 °C, zaś średnie zasolenie tych wód- 3,53 %.

Ocean Atlantycki – geografia

W obrębie Atlantyku występują prądy morskie ciepłe (Brazylijski, Antylski, Karaibski, Północnoatlantycki, Północnorównikowy, Południoworównikowy, Gujański, Gwinejski, Zachodniogrenlandzki, Norweski, Zatokowy) oraz zimne (Benguelski, Kanaryjski, Labradorski, Falklandzki, Wschodniogrenlandzki, Dryf Wiatrów Zachodnich).

Wyspy i archipelagi należące do tego wielkiego zbiornika wodnego to: Wyspy Brytyjskie, Wyspy Kanaryjskie, Wyspy Zielonego Przylądka, Wyspa Bouveta, Wyspa Świętej Heleny, Azory, Bahamy, Nowa Funlandia, Grenlandia, Islandia, Ziemia Baffina, Wielkie i Małe Antyle, Gough, Sandwich Południowy, Georgia Południowa oraz Tristan da Cunha.

W skład tego układu oceanicznego wchodzą morza: Azowskie, Adriatyckie, Archipelagowe, Alandzkie, Alborańskie, Celtyckie, Czarne, Bałtyckie, Balearskie, Egejskie, Północne, Marmara, Mirtejskie, Norweskie, Sargassowe, Hebrydzkie, Karaibskie, Kreteńskie, Jońskie, Irlandzkie, Labradorskie, Liguryjskie, Śródziemne, Trackie, Tyrreńskie, Wattowe, Scotia, Szkockie. Zalicza się do niego również zatoki: Biskajską, Gwinejską, Hudsona oraz Św. Wawrzyńca.

Największe rzeki, które uchodzą do Oceanu Atlantyckiego to: Amazonka, Nil, Kongo, Niger i Missisipi-Missouri.

Ocean Atlantycki – flora i fauna

Flora Oceanu Atlantyckiego składa się głównie z brunatnic, tasiemnic i zielenic. Jest ona słabo rozwinięta i niezbyt urozmaicona. Plankton roślinny zawiera bruzdnice, okrzemki, sinice i kokolitofory.

Do fauny Atlantyku zalicza się potężne łowiska ryb (m.in. dorsze, sardyny, śledzie, tuńczyki, makrele), ptaki oceaniczne (np. albatrosy), ssaki morskie (wieloryby, uchatki), krążkopławy oraz rurkopławy. Połowy atlantyckich ryb to około 50% wszystkich światowych połowów.

Ocean Atalantycki – gospodarka

Gospodarka Atlantyku opiera się na bogatych złożach gazu ziemnego, ropy naftowej, rud metali, żwiru oraz kamieni szlachetnych.

Dodaj komentarz